2004 թվականին մի խումբ ծնողներ ստեղծել են «Աուտիզմ: Հաղթահարում » հասարակական կազմակերպությունը՝ Հայաստանում աուտիզմով երեխաների խնդիրների լուծման ուղիներ գտնելու, նրանց ընտանիքների անդամների հետ տեղեկատվության փոխանակման և խորհրդատվության միջոցով օգնություն ցուցաբերելու, ինչպես նաև հասարակության մեջ իրազեկվածության բարձրացման նպատակով:
2006 թվականին նախաձեռնողական և նվիրյալ ծնողների հետևողական ջանքերը հանգեցրին առաջին հաղթանակին՝ արտասահմանյան փորձի և առաջավոր պրակտիկայի ադապտացմանը և Երևանում Երեխաների զարգացման միջազգային կենտրոնի (ICDC) ստեղծմանը: Կենտրոնի հիմնադիրն է դոկտոր Այրա Հեյլվեյլը, փիլիսոփայության դոկտոր, Ամերիկյան Կլինիկական հոգեբան և վարքային վերլուծաբան՝ աուտիզմով երեխաների բուժման ավելի քան 30 տարվա փորձով: Դոկտոր Հայլվեյլը մշակել և պատրաստել է մասնագետների օրինակելի բազա, օգտագործել է երեխաների և դեռահասների համար լայնորեն ճանաչված և առավել արդյունավետ բուժման մեթոդներ: Մինչև 2015 թվականի հունվարը ICDC-ի շենքը կարողանում էր տեղավորել ավելի քան 20 սանի, միաժամանակ ՝ ապահովելով տնային սպասարկում 60 սանի համար:
2012 թվականին ստեղծվել է «Աուտիզմի դեմ պայքարի ազգային հիմնադրամ»։
Տնօրենը բժշկական գիտությունների դոկտոր տիկին Աթաջանյանն է, ով տարիներ շարունակ ակտիվորեն զբաղվում է սահմանափակ կարողություններով երեխաների համար տարբեր բարեգործական գործունեությամբ:
Խորհրդի անդամները ներկայացնում են Երեխաների զարգացման միջազգային կենտրոնը (ICDC), ՀԿ-ների ծնողներ, պետական պաշտոնյաներ և այլ գործընկերներ:
Հիմնադրամի առաքելությունն է՝ աջակցել աուտիզմով մարդկանց:
Հիմնադրամի նպատակն է աջակցել աուտիզմով երեխաների, դեռահասների և մեծահասակների կրթական, մասնագիտական և աշխատանքային կարիքներին: Հիմնադրամն իրականացնում է աուտիզմով և նրանց ընտանիքների անդամների կյանքի որակի բարձրացմանն ուղղված գործունեություն, հասարակության իրազեկվածության բարձրացում, երկխոսության հաստատում և ղեկավար մարմինների ներգրավում աուտիզմով անձանց՝ հասարակության մեջ ընդգրկելուն օժանդակելու գործընթացում:
2012 թվականին Երևանի քաղաքապետարանը հիմնադրամին տրամադրել է նոր շենք և միջոցներ հատկացրել վերակառուցման համար ։ 2015 թվականի հունվարին աուտիզմով երեխաների և դեռահասների համար ցերեկային խնամքի նոր սոցիալ-վերականգնողական կենտրոնի նոր ընդարձակ շենքը բացեց իր դռները ավելի քան 100 աշակերտի համար։ Կենտրոնը ներկայացնում է «Աուտիզմի ազգային հիմնադրամը» :
Կենտրոնը ներկայացնում է «Աուտիզմի ազգային հիմնադրամը», ծնողների «Աուտիզմ. Հաղթահարում »: և ICDC- ն մեկ նոր կացարանի տակ ՝ թերապիա տրամադրելով 5 անգամ ավելի շատ ուսանողների, քան նախկին շենքերում:
2015 թվականին նմանատիպ երկրորդ հարևան ազատ շենքը տրամադրվել է «Իմ ուղին» կենտրոնի համար, արդեն աուտիզմով դեռահասների տարիքային, մասնագիտական վերապատրաստման համար, և հիմնադրամը միջոցներ է հայթայթում վերանորոգման և վերակառուցման համար: Կենտրոնն ունի թերապևտների անհրաժեշտ բազա, արևմտյան չափորոշիչներին համապատասխան գիտելիքներ և փորձ, ինչպես մինչև 14 տարեկան երեխաների հետ աշխատանքը շարունակելու, այնպես էլ երկրորդ մասնաշենքում մասնագիտական պատրաստության մասնագիտացված տարրի ընդլայնման հաշվին:
2016 -ին տրամադրվեց հարևան երրորդ շենքը, որտեղ վերանորոգման և վերակառուցման համար միջոցների աութսորսինգի դեպքում «Իմ ուղին» կենտրոնում հիմնադրամի գործունեության երրորդ տարրը կիրականացվի: Մասնագիտական ուսուցման տրամաբանական շարունակություն. մասնագիտությունների լայն շրջանակում վերապատրաստված և մասնագիտացած շրջանավարտների համար: Սա միաժամանակ կլուծի մոտ 70 ուսանողի աշխատանքի կարիքները:
Ներկայումս հիմնական գործունեությանը զուգահեռ կենտրոնն իրականացնում է Ստարտափ-նախագիծ ներգրավելով 30 նոր թերապևտների, որոնք հիմք են հանդիսանալու առաջիկա մասնագիտական վերապատրաստման լայնածավալ ծրագրի համար:
Արդյունքում կենտրոնն իր գործունեությունն իրականացնելու է երեք շենքերում, որոնցից առաջինը հատկացվելու է մինչև 14 տարեկան 106 երեխայի սպասարկման համար, երկրորդը միաժամանակ տեղավորելու է ավելի քան 70 դեռահաս և երիտասարդ, երրորդը հատկացվելու է 70 մեծահասակի՝ սեմինարների անցկացման համար: Ներկայումս գործառնական և թերապևտիկ ծախսերը ծածկված են պետական բյուջեից, և ակնկալվում է, որ հենց կենտրոնը հատկացնի երկրորդ շենքի ամբողջական շահագործման գումարը, գործառնական և թերապևտիկ ծախսերի համար անհրաժեշտ գումարը նույնպես նախատեսվում է բյուջեում 70 դեռահասի և մեծահասակի մասնագիտական վերապատրաստման համար, ապա երրորդ շենքում 70 մեծահասակի սեմինարների կազմակերպման համար:
English text ↓
In 2004 the group of parents established an NGO “Autism. Overcoming.” with the aim to find ways to solve the problems of the children with autism in Armenia, help their family members by means of providing information exchange and advice, and increasing the awareness in the society.
In 2006 the consistent efforts of proactive and devoted parents resulted in the first victory – the adaptation of foreign expertise and best practice and the establishment of the International Child Development Center (the ICDC) in Yerevan. The founder of the center is Dr. Ira Heilveil, PHD, a U.S. clinical psychologist and behavior analyst with over 30 years of experience treating children with autism. Dr. Heilveil developed and trained an exemplary specialists base and employed the widely recognized and most efficient therapy methods for children and teenagers. Up to January 2015 the ICDC functioned in the premises with maximum capacity of 20 students at a time, providing home service for 60 students, due to the space scarcity.
In 2012, the “Autism National Foundation” was established.
The Director is Ms. Atajanyan, MD, who for many years has been actively engaged in different charity work for children with disability.
The Board members represent the ICDC, parents’ NGO, public officials and partners.
The Mission of the Foundation is “To support people with autism in Armenia”.
The Foundation’s goal is to support the educational, professional and employment needs of children, teenagers and adults with autism. The Foundation carries out activities aimed at life quality enhancement of people with autism and their family members, increasing public awareness, establishing dialogue and engaging governing bodies in the process of facilitation of the inclusion of people with autism in society.
In 2012 the Yerevan City Municipality provided the Foundation with the new building and allocated funds for renovation. In January 2015 the new spacious building of new Socio-Rehabilitation Day Care Center for Children and Teenagers with Autism “MY WAY” opened its doors to over 100 students. The Center represents the “Autism National Foundation”, parents’ organization “Autism. Overcoming.” and the ICDC under one new shelter, providing therapy to 5 times more students than in the former premises.
In 2015 identical second idle neighboring building was provided as the second premises for “MY WAY” Center, already for age-specific vocational training for teenagers with autism, and the Foundation is seeking funds required for the renovation and refurbishment. The Center possesses the necessary therapists base, expertise, and experience, up to established western standards to both continue operations for the children under age 14 in current premises and to expand by extending the operations to the custom-tailored vocational training element in the second building.
In 2016 the third neighboring building was provided, where, upon outsourcing the funds for renovation and refurbishment, the third element of Foundation activities at “MY WAY” center will be implemented – the logical continuation of vocational training – work groups per mastered skilled and knowledge for the graduates trained and specialized in the wide-range of professions. This will solve the employment needs at a time for around 70 students unable to access mainstream workplaces, while other graduates will leave the Center and commence independent professional life outside the Center.
Currently, in parallel with main activities, the Center carries out the Start-up Project with the engagement of new therapists base of 30 specialists being trained on job, laying the grounds for upcoming large-scale separate vocational training program.
As a result the Center will carry out its activities in three buildings, the first one will be allocated for the services for 106 children under the age of 14, the second one will accommodate over 70 teenagers and young adults at a time, the third will be allocated for workshops for 70 adults. Currently operational and therapy expenses are covered by the State Budget and it is anticipated that, once the Center outsources the amount for making the second building fully operational, the required amount for operational and therapy expenses will also be budgeted for the vocational training for 70 teenagers and adults and, later, for organizing workshops for 70 adults in the third building.
The goals of the Foundation are being accomplished by means of creating life chain services for people with autism, starting from early therapy intervention for children, to vocational training for teenagers and employment needs for adults.