Ըստ Կրթության կառավարման տեղեկատվական համակարգի 2022-2023 ուսումնական տարվա տվյալների՝ Կրթության առանձնահատուկ պայմանների (այսուհետ` ԿԱՊԿ) կարիք ՀՀ-ում ունեցող սովորողներից 1721-ն ունեն հաշմանդամություն, որոնց կեսից ավելին՝ ծանր և խորը խանգարումներ, ինչը սահմանափակում է նրանց տեսնելու, լսելու, հաղորդակցվելու, մտածելու, քայլելու կամ այլ հիմնական գործառույթները: 2022 թվականի տվյալներով հաշմանդամություն ունեցող սովորողների մոտ 6,2%-ն ունի տեսողության, 9,1%-ը` լսողության, 51,8%-ը` ինտելեկտուալ (մտավոր), 24,7%-ը՝ խոսքի և 22.5%- ը` շարժողական խանգարումներ:
2022 թվականի օգոստոսի 11-ի ՀՀ կառավարության N 1265-Ն որոշման համաձայն ընդունվեց «Խելամիտ հարմարեցումներ ապահովելու կարգը», որով պետությունը փորձում է ապահովել հաշմանդամություն ունեցող անձանց` մյուսների հետ հավասար հիմունքներով մարդու իրավունքներից և հիմնարար ազատություններից օգտվելու հնարավորությունը։
Կրթության կազմակերպման մեջ առանձնահատուկ պայմաններ ապահովելը կարող է տարբեր լինել՝ սկսած ֆիզիկական միջավայրի, ուսումնական նյութի մատուցման, գիտելիքների ստուգման հարմարեցումներից մինչև կրթական գործընթացում ակտիվ մասնակցություն ապահովող աջակցող տեխնոլոգիաները (այսուհետ՝ ԱՏ) և մանկավարժահոգեբանական աջակցության ծառայությունները։ Բնականաբար, այս պայմանները մեկը մյուսին չեն փոխարինում, այլ լրացնում են իրար` ընդհանուր առմամբ ապահովելով սովորողների առավել արդյունավետ ուսումնառությունն ու բարձր մասնակցայնությունը։ Այս համատեքստում հատկապես կարևոր է ընդգծել կրթական գործընթացում կիրառվող ԱՏ-ների դերը, որոնց կիրառությունը միանշանակ հնարավորություն է տալու առավել բարձրացնել ներառական կրթության որակը և ստեղծել առավել նպաստավոր ու ներառող միջավայր ԿԱՊԿ ունեցող երեխաների համար։ Աջակցող միջոցների շնորհիվ հաշմանդամություն ունեցող անձիք մյուսներին հավասար մասնակցում են համայնքային կյանքին, իսկ առանց դրանց նրանք կարող են իրենց անտեսված զգալ, մեկուսանալ, ապրել աղքատության մեջ, սովի բախվել, արդյունքում՝ ընտանիքից, համայնքից և պետական աջակցությունից նրանց կախվածությունը կարող է ավելի մեծանալ (UNICEF, 2013): ԱՏ-ն հաշմանդամություն ունեցող երեխայի համար յուրաքանչյուր հաջորդող քայլերի առաջին քայլն է`
ա) այլ երեխաների հետ սովորել, խաղալ և հաղորդակցվել,
բ) հաճախել դպրոց և ստանալ կրթություն,
գ) դառնալ ինքնուրույն քաղաքացի և հասարակության լիարժեք անդամ:
Մարդկանց մեծամասնության համար տեխնոլոգիան հեշտացնում է գործունեությունը: Հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար տեխնոլոգիան գործունեությունը դարձնում է հնարավոր:
Ավելին…

Գիտելիքի որոնումների ընթացքում՝ դրանց պատասխաններն ու արդյունքը կօգնեն գտնել մեր հոգատար ու ուղորդող ուսուցիչները։
Հարգելի՛ մանկավարժներ, սիրելի՛ սաններ, թող ուսումնական տարին պայծառ, լուսավոր, գունեղ, հետաքրքիր, արդյունավետ ու բազմաբովանդակ լինի:
Թող այս ուսումնական տարին բոլորի համար դառնա լուսավոր, մեծ ճանապարհի սկիզբ։
Հարգելի՛ ու սիրելի՛ ծնողներ, ձեր վստահությունը և համատեղ աշխատանքը, անկասկած, կտա իր արդյունքը։
Բարի ընթացք ու մեծ ձեռքբերումներ բոլորին․․․

Աուտիզմ Ազգային Հիմնադրամը մշտապես բաց է համագործակցելու տարբեր անհատների և կազմակերպությունների հետ։

‹‹Իմ Ուղին›› կենտրոնում հյուրընկալվել էր տիկնիկագործ` «Բու-Բի Թոյս» ընկերության հիմնադիր Արմինե Մելիքյանը։ «Բու-Բի Թոյսը» բամբուկից և բամբակյա կտորներից զարգացնող խաղալիքների արտադրությամբ զբաղվող ընկերություն է։ «Բու-Բի Թոյս»-ի նպատակն է զերծ պահել երեխաներին իրենց շրջապատող վնասակար նյութերի առկայությունից։

Մեր սաները մե՜ծ հաճույքով մասնակցեցին տիկնիկագործության դասընթացին և պատրաստեցին շատ գեղեցիկ տիկնիկներ։ Շնորհակալություն ենք հայտնում Արմինեին մեզ մոտ հյուրընկալվելու և մեր սաներին ստեղծագործելու հնարավորություն տալու համար:

ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության աջակցությամբ իրականացվող ”Hope For Dreams” ներառական նախագածի շրջանակում, «Իմ ուղին» ուսումնավերականգնողական կենտրոնի սաները` ի դեմս երաժշտաթերապիստ Նաիրա Սարգսյանի, մասնակցել են այս հրաշալի ծրագրին։
Ինչպես Նաիրա Սարգսյանն է նշում` ծրագիրը նպաստում է, որ ՀՀ մարզերում բարձրանա իրազեկման և ներառականության խնդիրը, միևնույն ժամանակ հնարավորթյուն է ընձեռնում աուտիզմ և այլ զարգացման խանգարումներ ունեցող անհատների բացահայտելու և ցուցադրելու իրենց երաժշտական կարողությունները։
Տեսանյութում ԼՈՒՐԵՐԻ անդրադարձն է :

Սոցիալական հմտությունները այն տերմինն է, որը վերաբերում է ուրիշների հետ փոխազդելու անհատի կարողությանը: Սոցիալական հմտություններ ասվածը բավականին լայն հասկացություն է, որն իր մեջ ներառում է շատ տարբեր այլ կարևոր հմտություններ, որոնք կարող են առաջին հայացքից չպատկանել սոցիալական հմտություններ ասվածին, սակայն իր մեջ կարող է ներառել․
• Սոցիալական կանոնների հասկանալը,
• «Մարմնի լեզուն» ճիշտ հասկանալ և կիրառելը,
• Իրավիճակին համապատասխան, հասկանալի խոսքի կիրառումը,
• Կարեկցելու կարողության ձևավորում և այդ իրավիճակին համապատասխան վարքաձևի կիրառում, այսինքն՝ այն հնարավորություն է ընձեռում անհատին աշխարհը տեսնել և հասկանալ այլ մարդու տեսանկյունից
• Այլ անձանց հետ շփվելիս կիրառել իրավիճակին համապատասխան ձայնի տոն և ձայնի բարձրություն։
Խոսքային գործընթացի և հաղորդակցման դժվարություններ ունեցող շատ անձինք ունեն սոցիալական շփման, փոխազդեցության դժվարություններ։ Կարևորելով սոցիալական հմտությունների դերն ու նշանակությունը, փաստենք, որ դրանք կարևոր են թե՛ պարզապես սոցիալական իրավիճակներում, թե՛ դպրոցում և թե այլ հաստատություններում նմանատիպ իրավիճակներում հայտնված անձանց հետ հարաբերություններ ստեղծելու և պահպանելու տեսանկյունից։ Այդ հմտությունները շարունակում են զարգանալ ի պատասխան նոր ստեղծված իրավիճակների, որոնց անձը հանդիպում է կյանքի բոլոր ոլորտներերում առկա փոփոխվող պայմանների դեպքում։ Մասնագետները ունեն հնարավորություն օգնելու բարելավել խոսքային գործընթացի և հաղորդակցման դժվարություններ ունեցող անձանց սոցիալական հմտությունները և այս ուղղությամբ հասնել հաջողությունների։ Դուք կարող եք քննարկել անձանց/այցելուի հետ, թե ինչու են մեզ անհրաժեշտ սոցիալական հմտությունները և բացատրել, թե ինչպես են մեծահասակներն ամեն օր կիրառում այդ սոցիալական հմտություններն աշխատավայրում, հեռախոսով խոսելիս, գնումներ կատարելիս և ընկերների հետ զրուցելիս։ Խոսքային գործընթացի և հաղորդակցման դժվարություններ ունեցող անձինք իրենք էլ կարող են օրինակներ բերել և կիսվել իրենց անձնական փորձով։ Ստորև ներկայացվում են մի քանի ընդհանրական սոցիալական հմտություններ, որոնք մասնագետները կարող են կիրառել և սովորեցնել անձանց/այցելուներին․
• Պահել հերթը, կանգնել հերթի մեջ,
• Հաղորդակցման ժամանակ կիրառել աչքի կոնտակտ,
• Հասկանալ զրուցակցին և կիրառել իրավիճակին համապատասխան դեմքի արտահայտություն,
• Կիրառել մարդկանց անունները,
• Օգնել ուրիշներին,
• Կարողանալ խաղի ժամանակ հաղթել և ուրախանալ այդ հաջողություններով, և կամ պարտվել ու միաժամանակ ընդունել պարտությունը,
• Համագործակցել,
• Օգնություն խնդրել,
• Կիրառել համապատասխան տոնայնություն և ձայնի բարձրություն,
• Կարողանալ հաղթահարել կոնֆլիկտները և ելք գտնել,
• Զարգացնել «ակտիվ լսելու ունակություն», այսինքն՝ ունակ լինել լսելու դիմացինին,
• Խոսել թեմայի շուրջ, մնալ խոսակցության թեմայի շրջանակներում,
• Կարողանալ իրականացնել գաղափարների և մտքերի փոխանակում,
• Համբերատար սպասել։
Երբ խոսքային գործընթացի և հաղորդակցման դժվարություններ ունեցող անձը առաջընթաց է գրանցում սոցիալական հմտությունների ուսուցման մեջ, կարելի է ստեղծել ավելի ընդգրկուն և բարդ փոխազդեցության հմտություններ, ինչպիսիք են ՝
• Հարաբերությունների ստեղծում և պահպանում ընտանիքի, ընկերների և այլոց հետ, Խոսակցությանը մասնակցելը,
• Թիմային աշխատանքին միանալը, թիմում աշխատելու կարողությունը,
• Մտածողության և ուսուցման զարգացումը,
• Հույզերի ըմբռնումն ու կառավարումը,
• Խնդիրների լուծումը և կոնֆլիկտների հաղթահարումը,
• Աշխատավայրում հաջողությունների հասնելը:

Առցանց ցուցահանդես-վաճառք նվիրված երեխաների պաշտպանության միջազգային օրվան` հունիսի 1-ին: «Իմ ուղին» կենտրոնի սան Հովսեփյան Էդվինի նկարների առցանց ցուցահանդես-վաճառքից ստացված ողջ հասույթը կտրամադրվի Էդվինի ընտանիքին։ Ձեր աջակցության շնորհիվ երիտասարդ նկարիչը կկարողանա ձեռք բերել կտավներ, ներկեր և այլ նյութեր՝ շարունակելու իր սիրելի աշխատանքը։ Շնորհակալություն ենք հայտնում բոլորին ուշադրության և Աուտիզմ ազգային հիմնադրամի բարեգործական միջոցառմանը մասնակցելու համար։ Նկարների ձեռք բերման համար անցեք հետևյալ հղումով

Онлайн выставка- продажа картин Oвсепян Эдвина, учащегося центра “Мой путь” приуроченная к международному дню защиты детей. Все денежные средства полученные от продажи картин получит непосредственно семья Эдвина. Благодаря вашей поддержке юный художник сможет приобрести холсты, краски и другие материалы для продолжения любимого дела. Благодарим всех за внимание и участие в благотворительной акции “Национального фонда аутизма”. Для покупки картин перейдите по ссылке.

Online exhibition and sale of paintings by Hovsepyan Edwin, a student of the center “My Way” dedicated to the International Children’s Day. All proceeds from the sale of the paintings will go directly to Edwin’s family. Thanks to your support, the young artist will be able to purchase canvases, paints and other materials to continue his favorite work. We thank everyone for their attention and participation in the charity event of the National Autism Foundation. To purchase pictures, go to the following link.

100 ԳԼԽԱՐԿ
100 ԶԻՆՎՈՐԻ
100 ԱՈՒՏԻԶՄՈՎ ԱՆՁԱՆՑ ԿՈՂՄԻՑ
Այս նախագծի նպատակն է ապացուցել, որ մենք բոլորս կարող ենք ուժեղ սոցիալական համայնքի մի մասը լինել՝ չնայած մեր ֆիզիկական, մտավոր կամ հոգեբանական խնդիրներին ու հաշմանդամությանը: Թիկունքը կա, թիկունքում պետք է ներգրավվեն բոլորը՝ անկախ իրենց ֆիզիկական, մտավոր ու հոգեբանական վիճակներից։

Ծրագիրը միտված է «հասարակություն և բանակ» ամրապնդմանը, «թիկունք֊թիկունքի» գաղափարախոսությունն առաջ մղելու և հասարակության յուրաքանչյուր անդամի դերն ու նշանակությունը կարևորելուն:
«Տաք Սրտերից՝ Տաք Գլխարկներ» ծրագրի շրջանակում «Աուտիզմ Ազգային Հիմնադրամի» «Իմ Ուղին» մասնագիտական ուսուցման ցերեկային կենտրոնի սաները, որոնք «Աուտիզմ» ախտորոշում ունեն, նախաձեռնել էին մեր զինվորներին գլխարկներ նվիրել, որոնք գործել էին իրենք՝ թերապևտների և ծնողների օգնությամբ: ՀՀ Պաշտպանության նախարարություն դիմելուց հետո, հետադարձ կապը չուշացավ։

Մեր գործած բոլոր գլխարկները ( շուրջ 120) փոխանցվեցին բնակլիմայական ցուրտ պայմաններում մարտական հերթապահություն իրականացնող զինծառայողներին։
Զինվորների անակնկալ պատասխանը մեր սաներին շատ ոգևորիչ ու հուզիչ էր. նախաձենությունից անակնկալի եկած՝ նրանք իրենց ձեռքով գրված ջերմ ու սիրառատ շնորհակալական նամակներ փոխանցեցին մեզ։

«Իմ Ուղին» կենտրոնում նամակները հադիսավոր պայմաններում փոխանցվեցին մեր սաներին, իսկ տնօրենությունը՝ ի դեմս կենտրոնի Երիտասարդների ծրագրի ուսումնական մասի ղեկավար Ինեսսա Հարությունյանի, պարգևատրվեց ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի պետ, գեներալ֊մայոր Էդվարդ Ասրյանի շնորհակալագրով և հուշանվերով, որը հանձնվեց կենտրոնին։ «Իմ Ուղին» կենտրոնի համար մեծ պատիվ էր հյուրընկալել ՀՀ ՊՆ ԶՈՒ ԲՀԱ վարչության պետի տեղակալ, գնդապետ Արթուր Ադամյանին և ավագ սպա, փոխգնդապետ Արմինե Հովհաննիսյանին։

Հատուկ շնորհակալություն «AWESOME FOUNDATION» հիմնադրամին https://www.awesomefoundation.org/en/chapters/yerevan և ՀՀ Պաշտպանության Նախարարությանը։

Աուտիզմ Ազգային Հիմնադրամի «Իմ Ուղին» կենտրոնը մշտապես հետամուտ է լինում իր սաների հաջողություններին։
Այս անգամ հաջողոված պատմությունը Վանուշի երազանքների, ցանկությունների և մեր հասարակության մեջ լիարժեք ապրելու մասին է։
Տեսանյութում Վանուշը պատմում է թե ինչպես հաջողվեց, որ այս տարի նա աշխատանքի ընդունվեց և ինչպես է դա փոխել ու փոխում իր կյանքը։
Երազանքները միտում ունեն իրականանալու։