Աուտիզմով անձանց առօրյայի հարմարեցման և նրանց կյանքը բարելավելու համար կարելի է կիրառել մի շարք միջոցառումներ և մոտեցումներ, որոնք կօգնեն այս անձանց զգալ իրենց ավելի անվտանգ և ապահով։ Հատկապես կարևոր է, որ աջակցության ձևը լինի անհատականացված՝ հիմնված յուրաքանչյուր մարդու առանձնահատկությունների և կարիքների վրա։ Ներկայացնում ենք մի քանի առաջարկություններ՝ ինչպես կարելի է նպաստել աուտիզմով մարդկանց առօրյայի բարելավմանը։
Ստեղծել կառուցվածված և կանխատեսելի միջավայր
Աուտիզմով մարդկանց մեծ մասի համար կարևոր է, որ առօրյա կյանքը կազմակերպված և կանխատեսելի լինի։ Դա նրանց օգնում է նվազեցնել անհանգստությունը։ Օրինակ, կարելի է ստեղծել օրակարգ՝ նախանշելով դրանց գործողությունները, օրինակ՝ երբ է լինելու նախաճաշը, երբ պետք է գնան դպրոց կամ աշխատանք, երբ պետք է հանգստանան։ Տվյալը գծագրելու կամ գրելու միջոցով կարելի է բարձրացնել կանխատեսելիությունը։
Հստակ և պարզ հաղորդակցություն
Պետք է հոգալ, որ հաղորդակցությունը լինի պարզ և հասկանալի՝ օգտագործելով պարզ լեզու կամ պատկերներ, երբ անհրաժեշտ է, կամ էլ հատուկ ուղղորդող ցուցումներ։ Գործողությունների հստակ ցուցումներն ու պարզությունը կօգնեն հեշտացնել առօրյան։
Սոցիալական հմտությունների զարգացման աջակցություն
Աուտիզմով մարդկանց համար դժվար է լինում սոցիալական փոխհարաբերություններ հաստատելը։ Պետք է տրամադրել աջակցություն սոցիալական հմտությունների զարգացման գործում՝ օրինակ՝ կազմակերպելով խմբային խաղեր կամ այլ խմբային ակտիվություններ, որոնք կօգնեն այդ անձանց զարգացնել սոցիալական հարաբերությունների հմտությունները։
Ստեղծել հանգիստ և բարենպաստ միջավայր
Աուտիզմով անձինք հաճախ ավելի զգայուն են դառնում բարձր աղմուկի կամ խառնաշփոթի դեպքում։ Այսպիսով, պետք է խնամք ցուցաբերել այնպիսի միջավայր ստեղծելու հարցում, որը լինի հանգիստ, առանց խոչընդոտների և խանգարող գործոնների։ Կարող են օգտակար լինել հանգստության անկյուններ՝ որտեղ այդ մարդիկ կարող են լինել միայնակ ու հանգստանալ։
Բուժում և մասնագիտական աջակցություն
Աուտիզմի բուժման հարցում կարևոր են մասնագիտական մոտեցումները՝ կոգնիտիվ վարքաբառարանային թերապիա, խոսքի թերապիա կամ համապատասխան դեղամիջոցների օգտագործում, որոնք կարող են օգնել նվազեցնել աուտիզմի ախտանիշները։ Մասնագիտական աջակցությունը կարող է կարևոր դեր խաղալ դրանց անձնական և սոցիալական հարմարեցման հարցում։
Տեղեկատվություն և աջակցություն ընտանիքին
Աուտիզմով մարդու ընտանիքը պետք է լինի լավ տեղեկացված՝ ինչպես հոգալ իր երեխայի կամ հարազատների կարիքները։ Փոխադարձ աջակցությունն ու փոխըմբռնումը կարևոր են ընտանիքի մեջ՝ օգնելու նրանց առավելագույնս արդյունավետ կերպով օգնել երեխաներին կամ մեծահասակներին։
Բարեկարգ մոտեցում յուրաքանչյուրի կարիքներին
Կարևոր է ճանաչել, որ աուտիզմի ախտանիշները և յուրաքանչյուր մարդու կարիքները կարող են տարբեր լինել։ Դրա համար անհրաժեշտ է անհատական մոտեցում՝ ուշադրություն դարձնելով այնպիսի գործոնների վրա, որոնք ամենաշատը կարևոր են տվյալ մարդու համար։
Ինքնավարություն և դադարի ժամանակ
Հաճախ աուտիզմով մարդիկ ունեն ցանկություն՝ ինքնուրույն կատարել գործողություններ։ Նրանք կարող են անհրաժեշտություն զգալ իրենց շրջապատող մարդկանցից որոշակի անջատում՝ հանգստանալու կամ մտածելու համար։ Այսպիսի ժամանակահատվածներն իրենց հանգստության համար շատ կարևոր են։
Այս միջոցառումներն ու մոտեցումները կօգնեն բարելավել աուտիզմով մարդկանց առօրյան՝ նրանց տալով ավելի մեծ վստահություն և ապահովություն։
